Soalan
Assalamualaikum Dato’ Seri. Saya berhasrat untuk mengemukakan soalan mengenai faraid dan pembahagian harta di bawah undang-undang Islam. Di sini saya nyatakan bilangan ahli waris:
Pertama: Arwah mempunyai ahli keluarga seperti berikut:
- a) 1 orang isteri
- b) 2 orang anak perempuan
- c) 1 orang saudara lelaki (adik beradik)
- d) 2 orang saudara perempuan (adik-beradik)
- e) 1 orang saudara lelaki di atas mempunyai 1 orang anak angkat
- f) 1 orang saudara perempuan di atas mempunyai 2 orang anak lelaki dan 2 otang anak perempuan
- g) 1 orang saudara perempuan di atas mempunyai 2 orang anak lelaki dan 4 orang anak perempuan
Kedua: Adakah saudara adik-beradik yang telah meninggal dunia sebelum arwah mempunyai hak ke atas pembahagian harta pusaka arwah?
Saya memohon jasa baik dan bantuan daripada Dato’ Seri untuk memberikan pencerahan kepada saya mengenai siapakah ahli keluarga arwah di atas yang berhak ke atas pembahagian harta faraid tersebut?
JAWAPAN
Waalaikumussalam wrt. wbt.
Alhamdulillah kami panjatkan kesyukuran kepada Allah SWT. Selawat dan salam kepada junjungan Nabi SAW, para isteri dan keluarga baginda SAW, seterusnya golongan yang mengikut jejak langkah baginda SAW hingga ke hari akhirat.
Faraid menurut syarak bermaksud bahagian yang ditetapkan oleh syarak kepada pewaris. (Lihat al-Fiqh al-Manhaji, 2/267) Di dalam al-Quran, Allah SWT telah menyatakan dengan jelas tentang pembahagian faraid di dalam surah al-Nisa ayat 11, 12 dan 176.
Menjawab kepada isu, ini kami nyatakan seperti jadual berikut:
|
Waris |
Bahagian |
Penjelasan |
|
Isteri |
1/8 |
فَإِن كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم Maksudnya: “Tetapi kalau kamu mempunyai anak maka bahagian mereka (isteri-isteri kamu) ialah satu perlapan dari harta yang kamu tinggalkan” (Surah al-Nisa’: 12) |
|
Dua orang anak perempuan |
2/3 |
فَإِن كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ Maksudnya: “Tetapi jika anak-anak perempuan itu lebih dari dua, maka bahagian mereka ialah dua pertiga dari harta yang ditinggalkan oleh si mati.” (Surag al-Nisa’: 11) |
|
Seorang saudara kandung lelaki dan dua orang saudara kandung perempuan |
‘Asabah |
قُلِ اللَّـهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ Maksudnya: “Katakanlah: “Allah memberi fatwa kepada kamu di dalam perkara Kalaalah itu” (Surah al-Nisa’: 176) |
|
Anak angkat kepada adik beradik |
Tiada bahagian |
Anak angkat tidak disenaraikan dalam pembahagian harta pusaka. |
|
Anak-anak saudara kandung |
Tiada bahagian |
Anak saudara tidak mendapat bahagian kerana telah dihalang oleh adik-beradik si mati (Ibunya) |
|
Saudara kandung yang telah meninggal dunia sebelum arwah |
Tiada bahagian |
Waris kepada saudara kandung yang telah meninggal dunia sebelum arwah tidak mendapat bahagian dalam pembahagian harta pusaka. |
KESIMPULAN
Sebagai kesimpulan, kami nyatakan seperti jadual berikut:
|
Bil. |
Waris |
Bahagian |
|
1. |
Seorang isteri |
12/96 |
|
2. |
Dua orang anak perempuan |
64/96 |
|
3. |
Dua orang saudara perempuan kandung |
10/96 Seorang mendapat: 5/96 |
|
4. |
Seorang saudara lelaki kandung |
10/96 |
Bagi saudara kandung si mati yang meninggal duhulu sebelum si mati, maka ahli keluarganya atau warisnya tidak mempunyai hak untuk mendapat bahagian dalam pembahagian harta pusaka tersebut. Dalam isu ini juga, kami syorkan kepada tuan untuk merujuk kembali kepada pihak mahkamah bagi mendapatkan tahqiq serta kepastian dalam isu pembahagian seperti ini. Kami akhiri pencerahan ini dengan doa berikut:
رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا
Maksudnya: “Wahai Tuhan kami! Kurniakanlah kami rahmat dari sisiMu, dan berilah kemudahan-kemudahan serta pimpinan kepada kami untuk keselamatan agama kami.”
(Surah al-Kahfi: 10)
Semoga dengan pencerahan ini dapat membantu saudara dalam menyelesaikan isu pembahagian harta pusaka menurut syariat Islam yang sebenar. Amin.